اصول ایمنی در محیط کار:
در سازما ن ها و كارخانجاتي كه اصول و موازين ايمني و حفاظت فني مراعات نمی شود، روحيه كاركنان نيز ضعيف است و كمتر امكان دارد كارگر خوب و طراز اول در خدمت چنين سازما نهايی مشغول به كار باشد .بنابراين اجراي تدابير و برنامه هايی به منظور ايمني و حفاظت فردی کارگران، در درجه اول اهميت، در راستاي تامين و نگهداری نيروي انساني قرار دارد. درعين حال، صرف هزينه و تخصيص اعتبار در برنامه های سازمان، به منظوراستقرار وسايل جهت جلوگيري از حوادث، اندك و ناچيز به كار می رود. هدف از اجراي مقررات ايمني، امكان به وجود آمدن محيط سالم است به گونه ای كه كارگران بدون دغدغه خاطر و بدون ترس از خطرات صنعت به کار خود ادامه دهند. بدون وجود مسئول ايمني نه تنها قدمي در راه پيشرفت صنعتي برداشته نمي شود، بلكه صنعت دچار هرج و مرج و از هم پاشيدگی شده و دير يا زود به سوی زوال تدريجی سوق پیدا می کند.
نظم و نظافت كارگاهي
روزگاري فروش زياد يا تعداد كاركنان و بزرگي كارخانه موجب افتخار یک شركت را فراهم مي آورد زيرا ظاهرا فروش بالا و توليد انبوه،كاهش هزينه توليد و سود بالاتر را تضمين مي کرد. در ديدگاه جديد مديريتی مهارت كارگر خط توليد و نيز شرايط توليد و محيط كارخانه و كيفيت محصول است كه تعيين كننده فروش و سود شركت است. جهت دستيابي به صنعتي بادوام و كارگاهي تميز با كارگران بهره ور و كاهش بهم ریختگی راهكارهای زير توصيه مي شود:
1.علامت گذاری و نوشتن مشخصات مواد و قطعاتی كه در داخل قوطي ها و بشكه ها هستند و نوع آنها مشخص نيست.
2. لوازم ضروری از لوازم غيرضروری تفکیک شده و وسایل غيرضروری از محيط كار دور نگه داشته شوند.
3. ماشين آلات و تجهيزات مورد استفاده و كف سالن ها و را هروها بعد از هر شيفت تميز شوند.
4. اقلام پرمصرف در نزدیکی محل مصرف قرار داده شوند.
5. براي نظافت و بهداشت شخصي كارگران بايد یک برنامه مدون وجود داشته باشد.
رنگ و كاربرد آن در صنعت
طبق استاندارد ANSI هر رنگ دارای كاربرد ويژه ای بوده و در موارد خاصي به کار مي رود.
قرمز: رنگ قرمز علامت توقف (كليدهای توقف اضطراري) و تجهيزات پيشگيری و مبارزه با حريق مانند جعبه های هشدار دهنده، سطل های شن و
غیره را نشان می دهد.
نارنجي: اين رنگ برای نشان دادن خطر به کار می رود. مثلا براي نشان دادن قسمت های متحرک ماشين كه مي تواند ايجاد له شدگی، بريدگی و غیره
انجام دهد و نيز اگر حفاظ ماشين برداشته شود با اين رنگ نشان مي دهند.
سبز: براي نشان دادن را ه های تخليه، نجات، پست های كمک های اوليه، اجازه عبور وسايل نقليه و به طور كلي معرف تاسيسات حفاظتی است. رنگ سبز يعني رنگ ايمنی.
آبي: از آنجایی كه آبی رنگ اصلی هشدار دادن می باشد براي نشان دادن خطر به کار می رود. كاربرد آن شامل برچسب زدن برای هشدار دادن به منظور جلوگيري از شروع و به راه افتادن ماشین هايی كه تحت تعمير بوده و كارگر در آنها مشغول به کار می باشد.
زرشكي (ارغواني): براي مشخص كردن خطر تابش اشعه هايی نظير ایکس، آلفا، بتا، گاما، پروتون و غیره به کار می رود. اين رنگ به همراه پره های شكسته شده در یک زمينه زرد برای نشان دادن اتاق ها و محل هايی است كه در آنجا مواد راديواكتيو ذخيره يا جابه جا می شود.
زرد: برای نشان دادن احتياط، مخاطرات فیزیکی نظير برخورد، سر خوردن، افتادن و ماندن بين چيزي به کار می رود.
سياه و سفيد: برای راهروهای رفت و آمد و خطوط جهت يابی بكار مي رود.
سياه و زرد: برای نشان دادن مسير حركت وسايل نقليه مثل ليفتراک به کار می رود. مهم ترين كاربرد رنگ در صنعت نشان دادن هويت لوله ها است.
آموزش ايمني
آموزش در راستای اهداف بهداشت حرفه ای از اهميت بسيار بالايی برخوردار است، چرا كه آموزش صحيح سطح آگاهی افراد را بالاتر برده و فرهنگ ايمنی و بهداشت را در بين كارگران باز می کند. طبيعي است كه كارگر هرچقدر نسبت به ايمنی و مسایل مربوط به آن آگاه تر باشد کم تر ارتكاب به اعمال غير ايمن می کند و همچنين افراد ديگر را نيز از انجام آن منصرف می کند.
عوامل مرتبط با سوانح
حوادث در محيط های صنعتی به عوامل گوناگون متعددی مرتبط است از جمله:
1. كثرت ماشین آلات و تجهيزات سنگين
2. سرعت كار ماشین آلات كه احتمال وقوع مخاطرات را افزايش می دهد
3. وجود نقص در ماشین آلات
4. اشتباهات كارگران در حين انجام كار با ماشین ها
5. ليز بودن كف كارگاه ها به خاطر روغن ريختگی
6. حوادث ناشی از حمل و نقل مواد و وسايل به طريق غير اصولی
7. عدم استفاده از وسايل حفاظت فردی در هنگام كار با وسايل
8. عدم رعايت اصول و موازين و حفاظت فنی در كارهای مختلف و فقدان وسايل ايمنی و حفاظت فنی علل ايجاد سوانح
تمامی سوانح در محيط های صنعتي و توليدی از سه علت اساسی زير ناشی می شود
1. علل ناشی از فقدان تجهيز وسايل حفاظتی،نظير استفاده نكردن از وسايل ايمنی و حفاظتیدر كارها، استفاده از ماشین های بدون حفاظ، به کار انداختن ماشین ها در سرعت های غيرحفاظتی و غيرمجاز، كار كردن روی قسمت های متحرک و مخصوصا دوار ماشین ها و به کارانداختن و نگهداري ماشین ها به طرز ناصحيح.
2. علل شخصی ،نظير نداشتن آموزش كافی و لازم (فقدان اطلاع و تخصص كافی در كارها)، به کار بردن روش ناصحيح، متناسب نبودن قوای جسمی و اعضای بدن كارگر با نوع و ماهيت كار محوله، عدم آشنايی و سهل انگاری كارگر و … .
3. علل مکانیکی، نظير نقص در ماشین ها، نصب ناصحيح حفاظ ها برروی ماشین ها، روشنايی يا تهویه غيركافی(شرايط نامطلوب در محيط كار)، كار با مواد و قطعات معيوب و ناقص و… .
