مقدمه
سیل جزو آن دسته از حوادث طبیعی به شمار می‌رود که انسان در تشکیل و تشدید آن نقش قابل توجهی دارد. زیر آب رفتن و طغیان آب در خشکی را سیل گویند. سیل ممکن است پس از یک بارندگی شدید و با بالا آمدن آب رودخانه‌ها ایجاد شود.
در این مقاله قصد داریم به نکات ایمنی قبل و بعد سیل بپردازیم حتی به نکات ایمنی در هنگام وقوع سیل نیز اشاره می‌شود. سوال اصلی که ممکن است برای شما نیز مطرح شود پرسش راجب این موضوع است که انسان در بوجود آمدن و در تشدید سیل چه نقشی دارد؟
نقش عوامل انسانی در وقوع سیل
امروزه بدلیل دخالت‌های انسان در عملکرد اکوسیستم شاهد خرابی‌های زیاد ناشی از سیل در مناطقی بودیم که امکان بروز چنین حوادثی در این مناطق بی‌سابقه بود. عوامل زیادی باعث بروز چنین سیل‌های بزرگی در این مناطق می‌شود از جمله، ساختمان‌سازی در دشت‌ها و اطراف رودخانه‌ها که باعث کاهش ظرفیت رودها و در نتیجه طغیان آن می‌شود. همچنین گسترش شهرسازی باعث از بین رفتن بخش زیادی از پوشش گیاهی و در نتیجه جاری شدن سیل به درون مناطق شهری می‌شود.
کاهش بستر رودخانه‌ها از جمله مواردی است که باعث طغیان آب رود به بیرون از بستر آن می‌شود. از جمله عواملی که تاثیر بسیار زیادی در ایجاد سیل دارد تخریب بند‌ها و سد‌ها می‌باشد که در این مورد سیلاب‌های بسیار شدیدتری نسبت به موارد قبلی ایجاد می‌شود. اما همیشه ایجاد سیل نمی‌تواند ناشی از عوامل انسانی باشد. ذوب برف کوه‌ها بدلیل بالا رفتن دمای منطقه می‌تواند یکی از مواردی باشد که انسان در بوجود آمدن آن هیچ نقشی ندارد اما با بررسی‌ها و پیشگیری‌های دقیق می‌توان خسارات ناشی از سیل را به حداقل ممکن برساند.
نکات ایمنی قبل از وقوع سیل
نکاتی که می‌تواند آسیب‌های سیل را به حداقل ممکن برساند موارد ایمنی است که قبل از وقوع سیل باید آن‌ها را رعایت نماییم تا جان، اموال و خانواده‌مان در امان بمانند.
- هشدار رسانه‌ها و منابع معتبر را پیگیری کنیم.
- اسناد و اوراق بهادار را در طبقات بالا و در جای مطمئن قرار دهیم، بخصوص در مناطقی که امکان جاری شدن سیلاب‌ها بالا است.
- می‌توانیم برای اطلاع از مناطق امن محل زندگی خود با هلال‌احمر تماس بگیرید تا در صورت وقوع سیل در آنجا مستقر شویم.
- حتما قبل از وقوع سیل آب سالم در منبع مطمئن ذخیره کنیم.
- کیف کمک‌های اولیه و کیف امداد برای خانه و ادارات تهیه کرده و آن را در دسترس قرار دهیم.
- قبل از وقوع سیل حتما تحقیق کرده و چند مکان امن را در نظر داشته باشیم تا در صورت اطلاع رسانی برای تخلیه منازل به مکان مطمئنی پناه ببریم.
- کمی بنزین در اتومبیل خود ذخیره کرده تا به هنگام ترک خانه در هنگام جاری شدن سیل بدون دغدغه به سمت پناهگاه برویم.
- خودمان، اعضای خانواده، حتی خانه و اموالمان را در برار سیل بیمه کنیم.
و در آخر به هیچ عنوان در حاشیه‌ی رودخانه‌ها حتی آن دسته رودخانه‌هایی که به ظاهر آرام هستند و اقامتگاه‌هایی که در محل تهدید سیل قرار دارند اسکان نکنیم.
نکات ایمنی در هنگام وقوع سیل
هنگام وقوع سیل بوسیله‌ی منابع معتبر از اخبار سیل آگاهی پیدا کنید. اولین کار حفظ خونسردی و آرامش است تا بتوانید نکات ایمنی را بدرستی اجرا کرده و آسیب و خسارات ناشی از این حادثه را به حداقل برسانید.
- در صورتی که از خانه خارج شدید و در جاده هستید به هیچ عنوان از جاده‌هایی که امکان تخریب و فروریختن آن بالا است عبور نکنید.
- در صورتی که از اتومبیل شخصی خود استفاده می‌کنید به جای استفاده از ترمز از دنده سنگین استفاده نمایید. همچنین با حفظ آرامش به آرامی رانندگی نموده و با احتیاط از مسیرهای شیب تند و خراب عبور کنید.
- در صورتی که اتومبیل شخصی شما در سیلاب بالا آمده یا گرفتار شد سریعا آن را رها کرده و خود را به محل امن برسانید و جان خود را نجات دهید.
- در صورتی که در خانه هستید و سیل هنوز به منطقه‌ی شما نرسیده حتما اخبار رسمی و معتبر را پیگیری کنید تا در صورت وخیم شدن اوضاع و اطلاع رسانی به سرعت منزل را ترک کرده و به پناهگاه بروید.
- در صورتی که در هنگام سیل قصد ترک منزل را دارید یا اگر باید در منزل بمانید حتما جریان آب، برق، گاز را قطع کنید.
- در هنگام وقوع سیل حتی چند ثانیه هم طلاست بنابراین در صورتی که سیل به منطقه‌ی شما وارد شده است وقت را از دست ندهید و به سرعت از خانه خارج شده و به مکان امن بروید. حتی اگر دیگر فرصتی برای خروج از خانه ندارید می‌توانید به بلندترین نقطه‌ی ساختمان بروید.
- در صورتی که خانه ی شما در محل مرتفعی ساخته شده است با توجه به در نظر گرفتن شرایط می‌توانید در خانه بمانید.
- در صورتی که پیاده هستید اگر سطح آب به بالای زانو شما رسید به این معنی است جان‌تان در خطر است و باید به سرعت به سطح مرتفع‌تری بروید.
نکات ایمنی بعد از وقوع سیل
- اولین اقدام بعد از وقوع سیل پاکسازی محل سکونت و خانه است.
- حتما بهداشت عمومی و فردی را رعایت نموده و از آب آشامیدنی تمیز و غذاهایی استفاده کنید که از سالم بودن آن‌ها اطمینان دارید زیرا بعد از وقوع سیل احتمال بروز بیماری‌های عفونی بدلیل وجود میکروب‌ها و ویروس‌ها بالا رفته مخصوصا بیماری‌هایی در زمینه‌ی بیماری‌های سیستم گوارشی ( بیماری‌هایی از جمله اشرشياکولى، حصبه، هپاتيت و شيگلا )
- از آنجایی که بروز سیل باعث بیرون آمدن مارها از لانه‌های خود می‌شود به همین دلیل در مناطق سیل‌زده مراقب مارها و جانوان سمی باشید.
- بدلیل اینکه ممکن است بروز سیل باعث آتشسوزی شود به محض رویت حتما با آتش‌نشانی تماس بگیرید زیرا در هنگام بروز سیل فشار آب به شدت کاهش می‌یابد و امکان دارد اشخاص عادی در فرو نشاندن حریق شکست بخورند.
- مراقب اشتعال آتش در انبار و بقیه اماکن باشید زیرا بدلیل سیل خطوط برق آسیب دیده و امکان آتشسوزی بالاست.
- در صورتی که سیم‌های آویزان برق را مشاهده نمودید یا مشاهده کردید منبع اصلی آب یا فاضلاب دچار ترکیدگی شده است اصلا به آن نزدیک نشوید و با مسئولین مرتبط گزارش دهید.
- از تجمع در مناطق سیل زده خودداری نمایید مگر آنکه این مناقط درخواست کمک کرده باشند و شما برای کمک به محل می‌روید.
- در صورت نیاز از طرف سیل زدگان به آن‌ها کمک کرده و کمک‌های اولیه را به آن‌ها برسانید.
- حتما اخبار را از منابع رسمی پیگیری کنید و در صورت نیاز با مرکز هلال‌احمر منطقه‌ی خود تماس بگیرید.
