طناب کوهنوردی، ریسمانی است که جان کوهنوردان را به صخرهها و قلهها گره میزند و نقش حیاتی در ایمنی و موفقیت آنها ایفا میکند. انتخاب طناب مناسب، مهارتی کلیدی برای هر کوهنورد است؛ زیرا تنوع این ابزار حیاتی، گاه کوهنوردان را سردرگم میکند.
انواع طناب کوهنوردی
طنابهای کوهنوردی بر اساس مکانیزم ساخت به دو دسته کلی تقسیم میشوند؛ طنابهای دینامیک و طنابهای استاتیک.
طنابهای دینامیک به گونهای طراحی شدهاند که در هنگام سقوط، مقداری کشش داشته باشند و انرژی حاصل از سقوط را جذب کنند. این خاصیت، نیروی وارده به کوهنورد را کاهش میدهد و از آسیبهای جدی جلوگیری میکند. طنابهای دینامیک کاربردهای مختلفی در کوهنوردی دارند؛ کاربردهایی از جمله صعودهای فنی و ورزشی، یخنوردی، سنگنوردی و صعودهای چند روزه.
طنابهای دینامیک در ضخامتهای مختلفی تولید میشوند که هر ضخامت برای نوع خاصی از صعود مناسب است. از طرفی طنابهای استاتیک بر خلاف طنابهای دینامیک، کشش بسیار کمی دارند و در برابر بارهای سنگین مقاوم هستند. از مدل های استاتیک برای ایجاد کارگاه و فرود در غارنوردی و درهنوردی، ثبیت بار و تجهیزات، ایجاد پلهای معلق، نجات و امداد استفاده میشود.
معیارهای دیگر در دسته بندی طناب کوهنوردی
علاوه بر دستهبندی کلی فوق، طنابهای کوهنوردی را میتوان بر اساس معیارهای دیگری نیز دستهبندی کرد؛ معیارهایی از جمله تعداد رشتهها، وزن و پوشش. بر اساس تعداد رشتهها، طنابهای تک رشتهای برای صعودهای سرعتی و سبک، طنابهای دو رشتهای برای صعودهای فنی و زمستانی و طنابهای چند رشتهای برای صعودهای سنگین و حرفهای وجود دارند.
بر اساس وزن، طنابهای سبک برای صعودهای سرعتی و چند روزه و طنابهای سنگین برای صعودهای زمستانی و سنگین وجود دارند. بر اساس پوشش نیز مدل هایی که بدون روکش برای صعودهای داخل سالن و آب و هوای خشک و طنابهای با روکش برای صعودهای در فضای باز و آب و هوای مرطوب وجود دارند.
ویژگی های فنی طناب کوهنوردی
طنابهای کوهنوردی از دو بخش اصلی هسته و غلاف تشکیل شدهاند. هسته داخلی طناب، وظیفه تحمل بار و ارائه استحکام را بر عهده دارد. هسته از جنس الیاف مصنوعی مانند نایلون یا داینما ساخته میشود. غلاف خارجی طناب نیز هسته را از سایش، پارگی و اشعه UV محافظت میکند. غلاف از الیاف مصنوعی مانند نایلون یا پلیاتیلن ساخته میشود.
انتخاب طناب مناسب، نیازمند توجه به ویژگیهای فنی متعددی است؛ ویژگیهایی از جمله قطر، طول، وزن، نیروی ضربه، درصد کشش استاتیک، درصد کشش دینامیک، مقاومت در برابر سایش، مقاومت در برابر آب و … . قطر طناب، نشاندهنده ضخامت آن است؛ طنابهای کوهنوردی با قطرهای مختلفی از ۶ میلیمتر تا ۱۱ میلیمتر تولید میشوند. طنابهای ضخیمتر، استحکام و مقاومت بیشتری دارند، اما سنگینتر و حجیمتر هستند.
در مقابل طنابهای نازکتر، سبکتر و منعطفتر هستند، اما ممکن است استحکام کمتری داشته باشند. طول طناب، به نوع فعالیت و ارتفاع مسیر صعود بستگی دارد. طنابهای بلندتر از ۷۰ تا ۱۰۰ متر، برای صعودهای بلند و طنابهای کوتاهتر از ۵۰ تا ۶۰ متر، برای فعالیتهای فنی و سنگنوردی مناسب هستند. وزن طناب کوهنوردی نیز، فاکتوری مهم در کوهنوردیهای طولانی و چند روزه است. هرچه طناب سبکتر باشد، حمل آن راحتتر خواهد بود.
همچنین نیروی ضربه، نشاندهنده حداکثر نیرویی است که این محصول میتواند در هنگام سقوط جذب کند. این مقدار بر حسب کیلوگرم بیان میشود و هرچه بیشتر باشد، طناب در برابر سقوطهای سنگینتر ایمنتر خواهد بود. درصد کشش استاتیک، نشاندهنده میزان کشش طناب تحت بار ثابت است. هر چه این مقدار کمتر باشد، طناب در برابر تغییر شکل مقاومتر خواهد بود.
درصد کشش دینامیک نیز، نشاندهنده میزان کشش طناب در هنگام سقوط است. هرچه این مقدار بیشتر باشد، طناب انرژی سقوط را بهتر جذب میکند و از صدمات به کوهنورد میکاهد. مقاومت در برابر سایش، نشاندهنده مقاومت طناب در برابر ساییدگی و پارگی ناشی از تماس با سطوح خشن است. طنابهای ضد آب نیز، برای استفاده در شرایط مرطوب و بارانی مناسب هستند.
خرید طناب کوهنوردی
انتخاب طناب کوهنوردی به فاکتورهای متعددی از جمله نوع فعالیت کوهنوردی، سطح تجربه، وزن و بودجه شما بستگی دارد. اولین قدم، تعیین نوع فعالیت کوهنوردی شما است. برای صعودهای سرطناب و سنگنوردی به طنابهای داینامیک و برای غارنوردی، کار در ارتفاع و صعودهای فنی به طنابهای استاتیک نیاز دارید.
از طرفی کوهنوردان مبتدی طنابهای ضخیمتر و با وزن بیشتر را برای افزایش اصطکاک و سهولت کار با طناب ترجیح میدهند. با افزایش تجربه، میتوانید به سمت طنابهای نازکتر و سبکتر بروید. وزن طناب نیز رابطه مستقیمی با ضخامت آن دارد. طنابهای نازکتر و سبکتر برای حمل در مسافتهای طولانی مناسبتر هستند، اما در مقابل سایش و پارگی آسیبپذیرترند. در مورد قیمت نیز باید بگوییم طنابهای کوهنوردی طیف قیمتی گستردهای دارند.
با تعیین بودجه خود میتوانید گزینههایتان را محدود کنید. از طرفی برندهای معتبر و شناختهشده در زمینهی فروش طناب کوهنوردی، محصولات با کیفیت و قابل اعتمادی ارائه میکنند. ضمنا باید اطمینان حاصل کنید که محصول مورد نظرتان دارای استانداردهای لازم ایمنی مانند UIAA یا CE باشد. توجه داشته باشید که محصول خود را به طور مرتب بازرسی کنید و در صورت مشاهده هر گونه آسیبدیدگی، از آن استفاده نکنید.