کلاه ایمنی بی تردید یکی از بهترین محافظها از دو عضو حیاتی سر و گردن است. این ناحیه دارای اندام های مهم انسان نظیر سیستم عصبی مرکزی و مغز است که با وارد شدن ضرباتی حتی نه چندان شدید میتواند باعث مرگ فرد یا صدمات دائمی شود. البته که کلاه ایمنی به همین منظور که بتواند اثرات ضربه های وارده بر سر را به حداقل مقدار کاهش دهد، ساخته شده است.کلاه ایمنی معمولا از مواد سخت و مقاوم مانند پلاستیک یا پلیمر های پلیاستایرن ساخته میشود. کلاه ایمنی یک وسیله در گروه تجهیزات ایمنی و محافظتهای فردی در دسته بندی لوازم و تجهیزات کار در ارتفاع قرار میگیرد.
کلاه ایمنی میتواند برای حفاظت در محیط کارهای ساختمانی، صنعتی، معدنی، راهسازی، باغبانی و حتی در بعضی ورزشها مورد استفاده قرار بگیرد. برخی کلاههای ایمنی دارای سیستمهای قابل تنظیم هستند که امکان تنظیم اندازه آن را براساس سایز سر شخص فراهم میکند. کلاه ایمنی کار در ارتفاع میتواند برای حفاظت در محیط کارهای ساختمانی، صنعتی، معدنی، راهسازی، باغبانی و حتی در بعضی ورزشها مورد استفاده قرار بگیرد.
کلاه ایمنی چیست و موارد استفاده
کلاه ایمنی محافظ وسیلهای محافظتی است که برای جلوگیری از صدمه رسیدن به سر استفاده میشود. در برخی موارد این گونه کلاه جنبه حفاظتی ندارد و به صورت نمادین استفاده میشود. کلاه ایمنی یک وسیله محافظتی است که در موارد مختلف برای حفاظت از سر و صورت افراد استفاده میشود. برخی از موارد استفاده از کلاه ایمنی عبارتند از:
- صنایع ساختمانی: در صنایع ساختمانی، کارگران نیاز به استفاده از کلاه ایمنی دارند تا در مقابل ضربات و سقوط اجسام محافظت شوند.
- صنایع فلزی: در صنایع فلزی نیز کلاه صنعتی برای حفاظت از سر در برابر ضربات و خطرات مختلف استفاده میشود.
- صنایع نفت و گاز: در محیطهای پرخطر نفت و گاز، کارگران نیاز به استفاده از کلاه ایمنی دارند تا در مقابل خطرات احتمالی محافظت شوند.
- ورزشهای خطرناک: در برخی ورزشهای خطرناک مانند کوهنوردی، اسکی و موتورسواری، استفاده از کلاه ایمنی برای حفاظت از سر و صورت ضروری است.
- کاربردهای دیگر: در برخی موارد دیگر نیز ممکن است نیاز به استفاده از کلاه ایمنی باشد، مانند کاربردهای صنعتی و ساختمانی.
به طور کلی، همه جا که خطرات جسمانی یا ضربات به سر وجود داشته باشد، استفاده از آن ضروری است.
تاریخچه کلاه ایمنی
قدیمیترین کلاه ایمنی توسط سربازان آشوری در ۹۰۰ سال پیش از میلاد مسیح مورد استفاده قرار میگرفت. این کلاه دارای عینک و کلاه برنزی ضخیمی بود تا از سر در مقابل ضربات شمشیر و تیر محافظت کند.
درباره کلاه ایمنی
در محیطهای کاری متفاوت مانند کمپهای ساخت و ساز یا کارگاههای ساختمانی، کلاه ایمنی یکی از لوازم پر اهمیت و ضروری میباشد. استفاده از این کلاه آسانترین راه برای محافظت از کارگران در برابر صدمات و خطرات احتمالی مانند ریختن آوار، پرت شدن از ارتفاع و… است. بیشترین عملکرد این کلاهها مقاومت در برابر ضربات و آسیبها است.
انواع کلاسهای کلاه ایمنی
در هر یک از کلاسهای کلاه ایمنی کاربردهای گوناگونی در نظر گرفته شده است که به بیان هر کدام از کلاسها و کاربردهایشان اشاره خواهیم کرد.
- کلاه ایمنی کلاسA : کلاه ایمنی در کلاس A کاربرد های گوناگونی دارند، مانند استفاده در سرویس های خدمات عمومی که ولتاژ برق پایینی دارند، استفاده در مشاغلی مثل کار در معدن، کارهای تولیدی، کارهای ساختمانی، چوب بری، حفر تونل و… که بایستی سر و گردن از خطرات احتمالی در امان باشند.
- کلاه ایمنی کلاسB: اکثرا در مشاغلی که با ولتاژ های مصرفی بالایی روبرو هستند، مانند افرادی که در بخش های الکتریکی و کابل کشی برق مشغول به کار می باشند، مورد استفاده قرار می گیرد.
- کلاه ایمنی کلاسC: کلاههای دستهبندی شده در کلاس C به کلاههایی گفته میشود که در کارهای بخصوصی مورد استفاده قرار میگیرند. این کلاهها معمولا از جنس آلومینیوم ساخته میشوند، بنابراین جریانهای الکترونیکی را منتقل کرده و نمیتواند مانعی برای عبور برق باشد. از این کلاه برای محافظت از سر در مقابل ضربه و فشارهای احتمالی در شغلهایی مانند کارهای خاص ساختمانی و تولیدی، تصفیه خانهها، پالایشگاهها، صنایع شیمیایی و بطور کلی اماکنی که احتمال وارد شدن ضربه به سر وجود دارد، استفاده میشود. اما گفتنی است. این کلاس از وزن کمتری برخوردار هستند تا فرد هنگام کار راحتی بیشتری داشته باشد.
رنگهای کلاهایمنی
رنگ بندی کلاه ایمنی به معنای تفکیک بر اساس ویژگی های خاصی میباشد. این رنگ بندی معمولاً برای تشخیص سریع و آسان بین انواع کلاه استفاده میشود. هر رنگ نمایانگر یک نوع استاندارد و طبقه بندی مشخصی است.
- رنگ آبی برای تکنیسین وبرق کاران استفاده میشود
- رنگ قرمز برای آتشنشان ها است
- رنگ سبز برای مسئولین ایمنی و خدمات فنی به کار میرود
- رنگ قهوهای برای جوشکاران و کارگران است
- رنگ سفید برای مهندسان،مدیران، سرپرستان، میباشد در بیشتر کارگاه های ساختمانی رنگ بندی سفید انجام میشود
جنس کلاههای ایمنی کار در ارتفاع
کلاههای ایمنی از جنسهای مختلفی تشکیل شدهاند که میتوان چند مورد از آنها را در این مقاله عنوان کرد. کلاه های ایمنی از جنس پلی کربنات، پلیمرABS، فایبرگلاس، و پلاستیکی یا نایلونی هستند.
- کلاه ایمنی پلی کربنات: جنس پلی کربنات مورد استفاده در محافظهای ایمنی، سبکترین و مستحکمترین پوشش را تشکیل داده و انرژی ضربات وارد شده را جذب میکنند.
- کلاه ایمنی پلیمرABS: این جنس به علت وزن کمتر و مقاومت حرارتی و شیمایی بیشتر نسبت به پلی اتیلن کاربرد زیادی در صنعت دارد. کلاه های ایمنی ABS از مقاومت فیزیکی و حرارتی و شیمایی بالایی برخوردار هستند.
- کلاه ایمنی فایبرگلاس: کلاههای ساخته شده از جنس فایبرگلاس مقاومت بالایی را در برابر حرارت از خود نشان میدهند و در مشاغل و صنایعی که با گرما و حرارت روبرو هستند، کاربرد زیادی دارند. گفتنی است کلاههای ایمنی فایبرگلاس استحکام زیادی دارند اما نسبت به انواع دیگر آنها از تهویه مناسبی برخوردار نیستند. محافظها از جنس فایبرگلاس و کربن انرژی وارده را جذب میکنند، اما کلاههای ایمنی از جنس پلاستیک و نایلونی این انرژی را به کل بخشها پخش میکنند تا کمتر شود.
- کلاه ایمنی پلاستیکی یا نایلونی: کلاه پلاستیکی دارای تهویه مناسب تری نسبت به کلاههای دیگر هستند، همچنین میزان مقاومت و استحکام آنها بستگی به پوسته درونی کلاه دارد.
انواع تست کلاههای ایمنی
برای تست مقاومت کلاههای ایمنی تستهای مختلفی بر روی آن انجام میشود برخی از این تستها در این مقاله بیان شده است که شامل موارد زیر است: تست استعال بر کلاه ایمنی، تست آزمون گدازه فلزی بر کلاه ایمنی،تست عایق بودن در برابر الکتریسیته برکلاه ایمنی.
- تست استعال بر کلاه ایمنی: همانطور که از نام آن پیداست، در این آزمایش کلاه را به مدت ۱۰ ثانیه در معرض شعله پروپان قرار میدهند؛ بعد از کنار کشیدن کلاه، شعله پوسته بیرونی آن باید تا قبل از ۵ ثانیه خاموش شود.
- آزمون گدازه فلزی بر کلاه ایمنی: تست گدازه های فلزی مورد استفاده در صنایع آهن و فولاد انجام میشود. طریقه انجام این آزمایش بصورتی است که ۳۰۰ گرم فلز مذاب با درجه حرارت ۱۴۰۰ درجه را روی پوسته بیرونی کلاه میریزند و این پوسته نباید بیش از مقدار تعیین شده دچار آسیب شود.
- تست عایق بودن در برابر الکتریسیته: در این آزمون کلاه را به محلول nacl آغشته کرده و میزان نشت الکتریسیته را در ولتاژ ۱۲۰۰۰ ولت و ۵۰ هرتز اندازهگیری میکنند که جریان نشتی نباید بیشتر از ۲.۱ میلی آمپر باشد.
نکات مهم در انتخاب کلاه کار در ارتفاع
- یکی از ویژگیهای مهم کلاه ایمنی عایق بودن در برابر جریان برق است.
- وزن آن بایستی کمتر از ۴۰۰ گرم باشد.
- در مقابل رطوبت و نفوذ آب مقاومت داشته باشد.
- ترجیحا دور کلاه برای حفاظت بیشتر دارای لبه باشد.
- مجهز به نوار پشت گردن، که برای تنظیم کلاه روی سر استفاده میشود.
- بند چانه که برای ثابت نگه داشتن کلاه روی سر بکار میرود.